Nhân xem Avatar, tôi lục lại bài viết cũ về James Cameron. Bài này viết hôm 26/8 nhưng chỉnh sửa nên nó nằm trong draft hoài.
----------------------
Bữa nay thấy TV nhắc đến James Cameron, lại nhớ đến mấy bộ phim kinh điển của ông, trong đó có Titanic. Lôi ra coi. Phải nói xem lại không biết bao lần rồi mà vẫn thấy bộ phim hấp dẫn như lần đầu xem cách đây gần 12 năm.
Trong số các đạo diễn ở Mỹ, Steven Spielberg vẫn nổi đình đám nhất và có nhiều phim được giải Oscar nhất. Nhưng với tôi, James Cameron vẫn gây ấn tượng hơn mỗi khi có phim mới ra lò. Tôi thích xem James vì nó thể hiện được sự hiểu biết rất rộng của đạo diễn, trong mọi vấn đề, nhất là về khoa học kỹ thuật. Sự hiểu biết đó được đạo diễn truyền tải bằng nhiều cách trên phim. Nhiều khi xem lần khác lại phát hiện ra được những điều mới mẻ nữa mà đạo diễn muốn truyền tải.
Trước Titanic, James đã nổi tiếng với những phim về Terminator, sau đó là True Lies. Có lẽ những tư duy của James trong True Lies đi trước thời đại tới 7 năm, khi xảy ra khủng bố 911. Từ năm 1994, James đã "tiên đoán" những "sản phẩm" khủng bố mà người ta chỉ cho là siêu tưởng nhưng cuối cùng lại thành hiện thực. Anh chàng điệp viên ngầm Harry với đầy nét nam tính và sở hữu đủ các tài năng từ lái xe, cưỡi ngựa, bơi lặn, bắn súng 2 tay, điều khiển F16 cho đến các kỹ thuật nhảy cổ điển, sử dụng các loại thuốc, các ứng dụng công nghệ bậc cao .v.v. Để xây dựng nhân vật có đủ các tố chất anh hùng thì có rất nhiều phim. Gần giống với True Lies thì trước đó đã có series phim về James Bond 007, sau này có Mission Impossible với Tom Cruise, Die Hard với Bruce Willis. Nhưng ở vai trò đạo diễn, việc có khả năng xây dựng nhiều loại phim, nhiều dạng nhân vật từ lãng mạn đến hành động, từ cổ điển đến hiện đại, tôi vẫn thấy James là đạo diễn được đưa lên hàng đầu.
Trong Titanic, người ta thường nhắc đến chuyện tình cảm động của Rose Bukater với Jack Dawson nhưng các chi tiết bên ngoài của chuyện tình này cũng chứa đựng rất nhiều hiểu biết của đạo diễn và các tình tiết đó đều bổ sung rất lớn cho nội dung chính của phim.
Đối với nước Mỹ hay nước Anh, thảm họa Titanic ngày đó là một sự kiện động trời, sức lan tỏa na ná kiểu thảm họa 911. 1/3 số người trên Titanic đã may mắn sống sót nên những câu chuyện về con tàu huyền thoại này được lưu truyền rất nhiều, có hồi ký, thậm chí từng có nhiều phim về Titanic từ ngày trước. Nhưng đến khi James Cameron làm bộ phim về Titanic, toàn bộ những gì liên quan đến con tàu vĩ đại này suốt 84 năm đã được thể hiện hết, gói gọn trong 200 phút.,dù có chút hư cấu về chàng Jack Dawson. Nhưng đó lại là hư cấu tuyệt vời trong 1 câu chuyện tình cảm động.
Câu chuyện của James xuất phát từ Lovett, người chuyên đi tìm kho báu trên Đại Tây Dương, theo dấu chân các con tàu chở vàng từ thời thực dân Tây Ban Nha thủa xưa. Lần này Lovett tìm hiểu về viên kim cương "Trái tim biển cả" mà ông được biết nó đắm theo tàu Titanic. Lovett thuê hẳn 1 tàu nghiên cứu khoa học của Nga là Keldysh, đậu trên khu vực đắm tàu Titanic ngày xưa để khảo cứu.
Tàu Keldysh là tàu có thật và là 1 trong những tàu nổi tiếng của thế giới nghiên cứu biển. Keldysh có 2 con tàu ngầm MIR loại nhỏ chuyên dùng lặn độ sâu đến tận 5000m. Thông thường, 1 thợ lặn không lặn sâu hơn 100m dưới nước (đó là đối với người cực khỏe, chứ thường chỉ 60m thôi), cho nên với các hoạt động ở độ sâu trên mức đó thì hầu hết con người chui vào trong các tàu ngầm để quan sát hoặc có các thiết bị ROV (remote operated vehicle) là 1 dạng rô bốt lặn biển. ROV là những thiết bị chuyên phục vụ cho ngành dầu khí ngoài khơi, nó được người trên ở tàu thủy điều khiển và tiến hành các thao tác qua video truyền tải về. Nói đến ROV thì không phải ai cũng biết đến nó.
Titanic đắm ngoài khơi Đại Tây Dương. Đây là vùng biển mà chỉ rời khỏi bờ 1 đoạn là độ sâu đã lên tới hàng trăm mét. Toàn bộ Đại Tây Dương có độ sâu hơi giống vùng Trường Sa của VN. Chiếc máy bay của Airbus mới gặp nạn ngoài khơi Brazil dạo tháng 5/2009 cũng khó tìm được tín hiệu hộp đen là thế, vì vùng biển đó sâu hơn 3000m. Nơi con tàu Titanic yên nghỉ cũng có độ sâu khoảng 4000m. Và những tàu ngầm có thể lặn tới độ sâu 4000m như tàu MIR là một trong những loại cực hiếm trên thế giới, chỉ đếm trên số ngón tay mà thôi. (Vì tàu ngầm quân sự không lặn sâu được đến như vậy, chỉ 500m là nhiều)
Bình thường tàu ngầm MIR sống trên cạn, trên bong tàu thủy Keldysh. Khi có nhiệu vụ thì tàu Keldysh thả tàu ngầm MIR xuống nước và cho nó chu du dưới đáy biển. Nếu dưới đáy biển có điều gì cần nghiên cứu, thu gom thì trong bụng của MIR lại chui ra tiếp 1 chú ROV và chú robot này sẽ sục sạo đáy biến. Ngoài nhiệm vụ tìm hiểu Titanic như trong phim, gần đây MIR có 2 hoạt động nổi đình đám là lặn xuống đáy tâm Bắc cực cắm cờ Nga và cùng thủ tướng Putin lặn xuống đáy hồ Baikal ở độ sâu 1400m, đồng thời mang về được đất liền 1 miếng gas hydrate (gas hydrate là cái rất hay, sẽ lại bàn sau nếu có dịp). Việc cắm cờ ở đáy biển Bắc cực là 1 thành tựu lớn về khoa học vì độ sâu 4000m ở đây khiến tàu ngầm quân sự không thể lặn tới được, còn tàu ngầm mini thì lại gặp trở ngại là lặn dưới những núi băng rộng hàng trăm ngàn km2, bài toán khó là vấn đề nhiên liệu để chạy đi chạy về.
Trở lại với Titanic, hình ảnh 2 con tàu ngầm MIR-1 và MIR-2 trong đoạn đầu phim
----------------------
Bữa nay thấy TV nhắc đến James Cameron, lại nhớ đến mấy bộ phim kinh điển của ông, trong đó có Titanic. Lôi ra coi. Phải nói xem lại không biết bao lần rồi mà vẫn thấy bộ phim hấp dẫn như lần đầu xem cách đây gần 12 năm.
Trong số các đạo diễn ở Mỹ, Steven Spielberg vẫn nổi đình đám nhất và có nhiều phim được giải Oscar nhất. Nhưng với tôi, James Cameron vẫn gây ấn tượng hơn mỗi khi có phim mới ra lò. Tôi thích xem James vì nó thể hiện được sự hiểu biết rất rộng của đạo diễn, trong mọi vấn đề, nhất là về khoa học kỹ thuật. Sự hiểu biết đó được đạo diễn truyền tải bằng nhiều cách trên phim. Nhiều khi xem lần khác lại phát hiện ra được những điều mới mẻ nữa mà đạo diễn muốn truyền tải.
Trước Titanic, James đã nổi tiếng với những phim về Terminator, sau đó là True Lies. Có lẽ những tư duy của James trong True Lies đi trước thời đại tới 7 năm, khi xảy ra khủng bố 911. Từ năm 1994, James đã "tiên đoán" những "sản phẩm" khủng bố mà người ta chỉ cho là siêu tưởng nhưng cuối cùng lại thành hiện thực. Anh chàng điệp viên ngầm Harry với đầy nét nam tính và sở hữu đủ các tài năng từ lái xe, cưỡi ngựa, bơi lặn, bắn súng 2 tay, điều khiển F16 cho đến các kỹ thuật nhảy cổ điển, sử dụng các loại thuốc, các ứng dụng công nghệ bậc cao .v.v. Để xây dựng nhân vật có đủ các tố chất anh hùng thì có rất nhiều phim. Gần giống với True Lies thì trước đó đã có series phim về James Bond 007, sau này có Mission Impossible với Tom Cruise, Die Hard với Bruce Willis. Nhưng ở vai trò đạo diễn, việc có khả năng xây dựng nhiều loại phim, nhiều dạng nhân vật từ lãng mạn đến hành động, từ cổ điển đến hiện đại, tôi vẫn thấy James là đạo diễn được đưa lên hàng đầu.
Trong Titanic, người ta thường nhắc đến chuyện tình cảm động của Rose Bukater với Jack Dawson nhưng các chi tiết bên ngoài của chuyện tình này cũng chứa đựng rất nhiều hiểu biết của đạo diễn và các tình tiết đó đều bổ sung rất lớn cho nội dung chính của phim.
Đối với nước Mỹ hay nước Anh, thảm họa Titanic ngày đó là một sự kiện động trời, sức lan tỏa na ná kiểu thảm họa 911. 1/3 số người trên Titanic đã may mắn sống sót nên những câu chuyện về con tàu huyền thoại này được lưu truyền rất nhiều, có hồi ký, thậm chí từng có nhiều phim về Titanic từ ngày trước. Nhưng đến khi James Cameron làm bộ phim về Titanic, toàn bộ những gì liên quan đến con tàu vĩ đại này suốt 84 năm đã được thể hiện hết, gói gọn trong 200 phút.,dù có chút hư cấu về chàng Jack Dawson. Nhưng đó lại là hư cấu tuyệt vời trong 1 câu chuyện tình cảm động.
Câu chuyện của James xuất phát từ Lovett, người chuyên đi tìm kho báu trên Đại Tây Dương, theo dấu chân các con tàu chở vàng từ thời thực dân Tây Ban Nha thủa xưa. Lần này Lovett tìm hiểu về viên kim cương "Trái tim biển cả" mà ông được biết nó đắm theo tàu Titanic. Lovett thuê hẳn 1 tàu nghiên cứu khoa học của Nga là Keldysh, đậu trên khu vực đắm tàu Titanic ngày xưa để khảo cứu.
Tàu Keldysh là tàu có thật và là 1 trong những tàu nổi tiếng của thế giới nghiên cứu biển. Keldysh có 2 con tàu ngầm MIR loại nhỏ chuyên dùng lặn độ sâu đến tận 5000m. Thông thường, 1 thợ lặn không lặn sâu hơn 100m dưới nước (đó là đối với người cực khỏe, chứ thường chỉ 60m thôi), cho nên với các hoạt động ở độ sâu trên mức đó thì hầu hết con người chui vào trong các tàu ngầm để quan sát hoặc có các thiết bị ROV (remote operated vehicle) là 1 dạng rô bốt lặn biển. ROV là những thiết bị chuyên phục vụ cho ngành dầu khí ngoài khơi, nó được người trên ở tàu thủy điều khiển và tiến hành các thao tác qua video truyền tải về. Nói đến ROV thì không phải ai cũng biết đến nó.
Titanic đắm ngoài khơi Đại Tây Dương. Đây là vùng biển mà chỉ rời khỏi bờ 1 đoạn là độ sâu đã lên tới hàng trăm mét. Toàn bộ Đại Tây Dương có độ sâu hơi giống vùng Trường Sa của VN. Chiếc máy bay của Airbus mới gặp nạn ngoài khơi Brazil dạo tháng 5/2009 cũng khó tìm được tín hiệu hộp đen là thế, vì vùng biển đó sâu hơn 3000m. Nơi con tàu Titanic yên nghỉ cũng có độ sâu khoảng 4000m. Và những tàu ngầm có thể lặn tới độ sâu 4000m như tàu MIR là một trong những loại cực hiếm trên thế giới, chỉ đếm trên số ngón tay mà thôi. (Vì tàu ngầm quân sự không lặn sâu được đến như vậy, chỉ 500m là nhiều)
Bình thường tàu ngầm MIR sống trên cạn, trên bong tàu thủy Keldysh. Khi có nhiệu vụ thì tàu Keldysh thả tàu ngầm MIR xuống nước và cho nó chu du dưới đáy biển. Nếu dưới đáy biển có điều gì cần nghiên cứu, thu gom thì trong bụng của MIR lại chui ra tiếp 1 chú ROV và chú robot này sẽ sục sạo đáy biến. Ngoài nhiệm vụ tìm hiểu Titanic như trong phim, gần đây MIR có 2 hoạt động nổi đình đám là lặn xuống đáy tâm Bắc cực cắm cờ Nga và cùng thủ tướng Putin lặn xuống đáy hồ Baikal ở độ sâu 1400m, đồng thời mang về được đất liền 1 miếng gas hydrate (gas hydrate là cái rất hay, sẽ lại bàn sau nếu có dịp). Việc cắm cờ ở đáy biển Bắc cực là 1 thành tựu lớn về khoa học vì độ sâu 4000m ở đây khiến tàu ngầm quân sự không thể lặn tới được, còn tàu ngầm mini thì lại gặp trở ngại là lặn dưới những núi băng rộng hàng trăm ngàn km2, bài toán khó là vấn đề nhiên liệu để chạy đi chạy về.
Trở lại với Titanic, hình ảnh 2 con tàu ngầm MIR-1 và MIR-2 trong đoạn đầu phim
Hai tàu ngầm mini MIR 1 và MIR 2 thám hiểm Titanic
ROV Dunkin từ trong MIR1ROV Watch Dog từ MIR 2
Bắt đầu từ chiến dịch tìm kiếm viên kim cương The heart of the Ocean tại nơi tàu Titanic đắm, chuyên gia săn đồ cổ Lovett thuê các tàu ngầm Nga và tìm thấy bức tranh vẽ 1 cô gái đang đeo viên kim cương đó, đúng vào ngày Titanic đắm. Câu chuyện được lên truyền hình và có 1 phụ nữ nhận mình chính là cô gái trong bức tranh. Như vậy có nghĩa phụ nữ đó là một trong những người nắm được bí mật về thời điểm cuối cùng của viên kim cương. Sự việc trở nên hợp lý đến mức khó tin, vì theo Lovett điều tra thì người mang viên kim cương xuống tàu Titanic là Calderon vẫn sống sót sau thảm họa nhưng lại báo mất viên kim cương đó trên tàu. Nay bất ngờ tìm được người đeo viên kim cương đó vào đúng ngày xảy ra thảm họa. và Rose bỗng dưng trở thành người mà Lovett quan tâm nhất lúc này.ROV Dunkin từ trong MIR1ROV Watch Dog từ MIR 2
Trong 20 phút đầu của phim, mọi vấn đề vẫn chưa đi vào chủ đề chính. 1/10 khoảng thời gian toàn bộ phim. Nhưng chừng đó cũng đủ giới thiệu sơ qua về những câu chuyện xung quanh
(còn tiếp)
--------------